De ongelofelijke ogen van ons dierenrijk

De meeste mensen duiden aan dat het zicht één van de belangrijkste zintuigen is omdat we 80% van de wereld visueel waarnemen. Onze ogen zijn dus best wel uniek. De meeste dieren zien de wereld minder scherp dan wij, maar toch moeten we tegen een aantal exemplaren de duimen leggen.

Libelle

Insecten en andere geleedpotigen maken gebruik van hun samengesteld oog of facet-oog. Je kan het zien als meerdere ogen dicht tegen elkaar met elk een lensje. Van alle insecten beschikt de libelle over de best ontwikkelde ogen. Zo kan een libelle wel over 30 000 lensjes beschikken over haar bolle ogen. Op die manier krijgt zij een 360° beeld, wat ideaal is om te jagen. Naast haar facet-ogen heeft ze ook een derde oog of ocelli. Aan de hand van de ocelli kan ze onderscheid maken tussen licht en donker. 

Kat

Je zag vast wel al de oplichtende ogen van jouw kat als deze in het donker worden beschenen. Katten beschikken over een reflecterende laag achter hun ogen meer bepaald het tapetum lucidum. Deze fungeert als spiegel en reflecteert licht terug in het netvlies, zodat een kat al het beschikbare licht kan gebruiken. Hierdoor beschikt een kat over een opmerkelijk nachtzicht, wat van hem ook een doeltreffend nachtdier maakt. 

Kameleon

De meeste unieke in onze dierenwereld is toch wel de kameleon. Zijn sterk gespierde ogen kunnen alle kanten opdraaien en los van elkaar verschillende afbeeldingen verwerken. Dit zorgt voor een stereoscopisch zicht, soort 3D beeld, waarmee de kameleon maar liefst 360° in het rond kan kijken zonder enige beweging. Zo kan hij zijn prooi recht voor zich in de gaten houden terwijl hij potentiële vijanden langs alle kanten kan zien aankomen. 

Roofvogel

Roofvogels, zoals adelaars en valken, steken er met kop en schouders bovenuit als het aankomt op gezichtsvermogen. Waar bij de meeste vogels hun ogen aan de zijkant van het hoofd zitten, zitten die van roofvogels vooraan. Op die manier kunnen zij zeer goed in de diepte zien en perfect de afstand naar hun prooi inschatten. Een roofvogel kan zo, van meer dan een kilometer afstand, in een duikvlucht van meer dan 300 km/uur zijn prooi meeritsen. 

Uil

Je kan een uil eigenlijk als een kat op vleugels zien. Net zoals de kat beschikt een uil namelijk over het tapetum lucidum. Het zal je dan ook niet verwonderen dat zij vooral 's nachts op jacht gaan. Wat natuurlijk opvalt bij de uil is de grootte van zijn ogen. De ogen omvatten 5% van hun totale lichaamsgewicht en zitten vooraan in het hoofd. Dit stelt hen in staat om vooral heel scherp in de diepte te zien. De ogen zitten stevig verankerd waardoor ze die niet kunnen bewegen. Daarentegen kunnen ze hun hoofd volledig draaien om de omgeving te bespieden. 

Geit

De geit is een typerend voorbeeld van een prooidier en heeft net zoals bijvoorbeeld een schaap een horizontale pupil. Opvallend in de dierenwereld is dat de pupil vaak gaat verraden of het om een prooi- of een roofdier gaat. Zo hebben roofdieren zoals katten een verticale pupil waarmee ze heel goed in de diepte kunnen zien. Dit is van belang om de afstand tot hun prooi in te schatten. Prooidieren hebben vaak een horizontale pupil waarmee ze minder scherp zien maar wel zeer wijd. Zo heeft een geit zonder draaien een gezichtsveld van maar liefst 330°. De mens, ter vergelijking, een gezichtsveld van 160 tot 180°. Op die manier zorgt de natuur ervoor dat prooidieren constant alert kunnen blijven.